TYBA Marathi Sem V VI 2021 22_1 Syllabus Mumbai University by munotes
Page 2
Copy to : -
1. The Deputy Registrar, Academic Authorities Meetings and Services
(AAMS),
2. The Deputy Registrar, College Affiliations & Development
Department (CAD),
3. The Deputy Registrar, (Admissions, Enrolment, Eligibility and
Migration Department (AEM),
4. The Deputy Registrar, Research Administration & Promotion Cell
(RAPC),
5. The Deputy Registrar, Executive Authorities Section (EA),
6. The Deputy Registrar, PRO, Fort, (Publi cation Section),
7. The Deputy Registrar, (Special Cell),
8. The Deputy Registrar, Fort/ Vidyanagari Administration Department
(FAD) (VAD), Record Section,
9. The Director, Institute of Distance and Open Learni ng (IDOL Admin),
Vidyanagari,
They are requested to treat this as action taken report on the concerned
resolution adopted by the Academic Council referred to in the above circular
and that on separate Action Taken Report will be sent in this connection.
1. P.A to Hon’ble Vice -Chancellor,
2. P.A Pro -Vice-Chancellor,
3. P.A to Registrar,
4. All Deans of all Faculties,
5. P.A to Finance & Account Officers, (F.& A.O),
6. P.A to Director, Board of Examinations and Evaluation,
7. P.A to Director, Innovation, Incubation and Linkages,
8. P.A to Director, Board of Lifelong Learning and Extension (BLLE),
9. The Director, Dept. of Information and Communication Technology
(DICT) (CCF & UCC), Vidyanagari,
10. The Director of Board of Student Development,
11. The Director, Dep artment of Students Walfare (DSD),
12. All Deputy Registrar, Examination House,
13. The Deputy Registrars, Finance & Accounts Section,
14. The Assistant Registrar, Administrative sub -Campus Thane,
15. The Assistant Registrar, School of Engg. & Applied Sciences, Kalyan ,
16. The Assistant Registrar, Ratnagiri sub -centre, Ratnagiri,
17. The Assistant Registrar, Constituent Colleges Unit,
18. BUCTU,
19. The Receptionist,
20. The Telephone Operator,
21. The Secretary MUASA
for information.
Page 3
AC – 29/06/2021
Item No. – 5.31(R)
UNIVERSITY OF MUMBAI
Revised Syllabus for T.Y.B.A. ( Marathi )
Semester: Sem V and VI
(As per the Choice Based Credit System with effect from the academic year
2021 -22)
Page 4
UNIVERSITY OF MUMBAI
Syllabus for Approval
Name & Signature of BOS Chairperson :
Name & Signature of Dean:
______________________________
Sr.
No. Heading Particulars
1 Title of the
Course T.Y.B.A. (MARATHI)
2 Eligibility for
Admission S.Y.B.A. Pass
3 Passing
Marks 40
4 Ordinances /
Regulations ( if any) Nil
5 No. of Years /
Semesters 01 (Two Semester)
6 Level U.G.
7 Pattern Semester
8 Status Revised
9 To be implemented
from Academic Year From Academic Year 2021 -22
UNIVERSITY OF MUMBAI
Syllabus for Approval
Page 5
म ुंबई विद्यापीठ
तृतीय िर्ष बी.ए.
मराठी
अभ्यासक्रम (CBCS)
Course Code Core Course No of Credits
सत्र ५ िे
UAMAR ५०१ अभ्यासपवत्रका क्र. ४. मध्यय गीन मराठी िाङ्
मयाचा इवतहास भाग १
४
UAMAR ५०२ अभ्यासपवत्रका -५ भारतीय सावहत्य विचार
४
UAMAR ५०३ अभ्यासपवत्रका ६. सावहत्य आवण समा ज भाग १
३
UAMAR ५०४ अभ्यासपवत्रका क्र. ७ भार्ाविज्ञान ४
UAMAR ५०५ अभ्यासपवत्रका क्र. ८ आध वनक मराठी सावहत्य,
४
UAMAR ५०६ अभ्यासपवत्रका क्र. ९ भार्ाुंतर कौशल्य
३
सत्र ६ िे
UAMAR ६०१ अभ्यासपवत्रका क्र. ४. मध्यय गीन मराठी िाङ्
मयाचा इवतहास भाग २
४
UAMAR ६०२ अभ्यासपवत्रका -५ पाश्चात्य सावहत्यविचार
४
Page 6
UAMAR ६०३ अभ्यासपवत्रका ६. सावहत्य आवण समा ज भाग २
३
UAMAR ६०४ अभ्यासपवत्रका क्र. ७ मराठी व्याकरण
४
UAMAR ६०५ अभ्यासपवत्रका क्र. ८ उत्तर आध वनक मराठी
सावहत्य,
४
UAMAR ६०६ अभ्यासपवत्रका क्र. ९ व्यािसावयक मराठी
३
Page 7
अभ्यासपवत्रका क्र. ४. मध्यय गीन मराठी िाङ् मयाचा इवतहास भाग १
सत्र - ५िे (श्रेयाुंकने -४) व्याख्याने -६०
उददष्टे (Objective)
१) मध्यमय गीन िाड्मयीन इवतहासाचा पररचय करून देणे
२) मध्यमय गीन कालखुंडातील िाड्मय वनर्ममती प्रेरणा ि सास्कृवतक पार्श्षभूमीचा
उलगडा करणे
३) मध्यमय गीन कालखुंडातील िाडमयीन परुंपरा , रचना प्रकार ि ग्रुंथकाराुंची
मावहती करून घेणे
.४) मध्यमय गीन कालखुंडातील मराठी भार्ेचे स्िरूप स्पष्ट करणे
५) िारकरी सुंप्रदायातील प्रम ख सुंतकिींच्या काव्ननर्ममतीचे स्िरूप जाणून घेऊन
त्याुंची िैवशष्टे लक्षात घेणे
६) पुंवडती काव्याचे स्िरूप समजािून घेणे
घटक -१ मराठी सावहत्याची स रुिात ि महान भािीय िाङ् मय
अ) मराठी सावहत्याची स रुिात - मराठी : देशीभार्ा म्हणून ८, ९िे शतक पररचय ,
मराठीतील आद्यग्रुंथ :चचाष , वशलालेख, ताम्रपट यािरील मराठी लेखन. – थोडक्यात
पररचय
ब) महान भाि सुंप्रदायाची ठळक िैवशष्ट्ये : ्दैती तत्त्िज्ञान, पुंचकृष्ट्ण , चक्रधराुंचे
व्यविमत्त्ि, मराठीचा स्िीकार ि आग्रह , साुंकेवतक वलपी.
महान भािीय िाङ्मय : चररत्रग्रुंथ , तत्त्िज्ञानग्रुंथ , सातीग्रुंथ, स्फ ट गद्य-पद्य-धिळे, टीकाग्रुंथ ,
व्याकरणग्रुंथ.
घटक -२ िारकरी पुंथीयाुंचे िाङ् मय -
अ) यादिकालीन महाराष्ट्रात िारकरी पुंथाची प्रस्थापना, पुंढरीचा भिीसुंप्रदाय हा
महाराष्ट्रातील प्रम ख िारकरी सुंप्रदाय म्हणून तेराव्या शतकात धार्ममक , सामावजक ि
सावहवत्यक दृष्ट्या प्रभािी.
ब) ज्ञानदेि-नामदेि ि त्याुंच्या प्रभािळीतील इतराुं चे िाङ् मय.
घटक ३ िारकरी पुंथीयाुंचे िाङ् मय –
अ) बहामनी राजिट, एकनाथकालीन महाराष्ट्र, तमोय ग, एकनाथ, एकनाथपुंचक
याुंचे िाङ् मय
Page 8
ब) वशिकालीन महाराष्ट्र – स्िराज्य प्रेरणा. त काराम, त कारामाचे वशष्ट्य याुंचे िाङ्
मय
घटक ४ पुंवडती काव्य -
अ) पुंवडती काव्याची स्िरूपिैवशष्ट्ये, पुंवडती काव्याचे ग णदोर् चचाष
ब) पुंवडत किी - म िेर्श्र, मोरोपुंत, रघ नाथ पुंवडत, सामराज, वनरुंजनमाधि,
िामनपुंवडत,
नागेश, विठ्ठल
सत्रान्त परीक्षा ( ग ण १००)
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ४. घटक ४ िर आधाररत प्रश्न (पयाषयासह ) ग ण २०
प्रश्न ५. सिष घटकाुंिर आधाररत दोन टीपा (पयाषयासह ) ग ण २०
साध्ये (Outcome)
१ प्राचीन मराठी िाड्मयाच्या इवतहासाची मावहती होईल
२ प्राचीन मराठी िाड्मयाचे रचना प्रकार समजतील
३ मराठी भार्ेबद्ल अवभमान वनमाषण होईल
सुंदभष ग्रुंथ -
१) जोग, रा.श्री. ि इतर (सुंपा.) मराठी िाङ् मयाचा इवतहास - खुंड ३, महाराष्ट्र सावहत्य
पररर्द, प णे, प.आ. १९७३.
२) त ळेप ळे, शुं.गो., पाच सुंतकिी, स विचार प्रकाशन मुंडळ, प णे, १९८४, (वत.आ.)
३) त ळेप ळे, शुं. गो. ि इतर (सुंपा.) मराठी िाङ् मयाचा इवतहास - खुंड १, महाराष्ट्र सावहत्य
पररर्द, प णे, प.आ. १९८४.
४) मालशे, सुं.गुं. ि इतर (सुंपा. ) मराठी िाङ् मयाचा इवतहास - खुंड २ भाग १ ि भाग २,
महाराष्ट्र सावहत्य पररर्द, प णे, प.आ. १९८२.
५) भािे, वि.ल. महाराष्ट्र सारस्ित, पॉप्य लर, म ुंबई,आ. ५वि १९६३.
६) धोंड, म. िा., (सुंपा.) मऱ्हाटी लािणी, मौज, म ुंबई १९५६.
७) शेणोलीकर, ह. श्री., प्राचीन मराठी िाङ् मयाचे स्िरूप, मोघे प्रकाशन, कोल्हापूर,
१९७१.
८) सहस्त्रब द्धे, म. ना., मराठी शावहरी िाङ् मय, ठोकळ प णे, १९६१.
९) सरदार गुं.बा., सुंत सावहत्याची सामावजक फलश्र ती, म. सा.प., प णे १९७० (वत.आ.)
Page 9
Page 10
अभ्यासपवत्रका क्र. ४. मध्यय गीन मराठी िाङ् मयाचा इवतहास भाग २
सत्र - ६िे (श्रेयाुंकने -४) व्याख्याने -६०
उददष्टे (Objective)
१) शावहरी िाड्मयाचा पररचय करून घेणे-
२) इतर धमीयाुंनी केलेल्या िाड्मयीन वनर्ममतीचा पररचय करून घेणे
३) िेगिेगळ्या पुंथाचे िाड्मयाचा पररचय करून घेणे
४) बखर िाड्मय वनर्ममतीचा पररचय करून घेऊन त्याची ठळक िैवशष्टे जाणून घेणे
५) मध्यय गीन कालखुंडातील प्रम ख सुंप्रदाय ि ग्रुंथ वनर्ममती याुंचा अन बुंध स्पष्ट करणे
घटक -१ शावहरी िाङ् मय -
अ) लािणी, पोिाडे, या काव्य प्रकाराुंची स्िरूप िैवशष्ट्ये.
ब) काही लािणीकार - होनाजी बाळा, रामजोशी, प्रभाकर, अनुंत फुंदी, परशराम या
शावहराुंचा ि
त्याुंच्या सावहत्याचा पररचय.
घटक -२ महान भाि ि िारकरी याुंखेरीज इतर पुंथीयाुंचे िाङ् मय
अ) नाथ, दत्त या पुंथातील िाङ् मयाचे स्िरूप.
ब) समथष, ललगायत या पुंथातील िाङ् मयाचे स्िरूप
घटक – ३ लहदू धमाषखेरीज इतर धर्ममयाुंनी केलेली िाङ् मयवनर्ममती
अ) विस्ती धर्ममयाुंनी केलेली िाङ् मयवनर्ममती
( विस्ती –फादर स्टीफन्स, क्र आँ, सालुंदाज, पाद्री अल्मैद)
ब) इस्लामी धर्ममयाुंनी केलेली िाङ् मयवनर्ममती
( इस्लामी – म ुंतोजी (मृत्य ुंजय), हुसेन अुंबरखान, शेख महमुंद, शहाम नी)
घटक – ४ बखर गद्याची स्िरूप िैवशष्ट्ये
अ) बखरी - वशिपूिषकालीन – मवहकाितीची उफष माहीमची बखर, राक्षसतागडीची लढाई.
बखरी - वशिकालीन - वशिछत्रपतींचे चररत्र - कृष्ट्णाजी अनुंत सभासद,
वचत्रग प्तविरवचत वशिाजी महाराजाुंची बखर, श्री छत्रपतींची ९१ कलमी बखर –
दत्तोवत्रमल िाकेवनस, मल्हार रामराि वचटणीस विरवचत श्री वशिछत्रपतींचे
सप्तप्रकरणात्मक चररत्र.
ब) बखरी – पेशिेकालीन - नाना फडणिीसाचे आत्मचररत्र, श्री रामदास स्िामींचे चररत्राची
बखर उफष हन मुंत स्िामीची बखर, पेशव्याुंची बखर, कृष्ट्णाजी विनायक सोहनी, पावनपतची
बखर- रघ नाथ यादि, भाऊसाहेबाुंची बखर -कृष्ट्णाजी शामराि, खडयाषच्या स्िारीची बखर.
Page 11
सत्रान्त परीक्षा ( ग ण १००)
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषया सह) ग ण २०
प्रश्न ४. घटक ४ िर आधाररत प्रश्न (पयाषयासह ) ग ण २०
प्रश्न ५. सिष घटकाुंिर आधाररत दोन टीपा (पयाषयासह ) ग ण २०
साध्ये (Outcome)
१ शावहरी िाड्मयाचा पररचय होईल
२ बखर िाड्मयाचा पररचय होईल
३ िेगिेगळ्या पुंथाचे िाड्मयाचे स्िरूप लक्षात येईल
४ िेगिेगळ्या धमीयाुंनी केलेल्या िाड्मय वनर्ममतीचा पररचय होईल
५ मध्य गीन िाड्मयाचे स्िरूप स्पष्ट होईल.
Page 12
अभ्यासपवत्रका -५
भारतीय सावहत्य विचार
सत्र – ५ िे (श्रेयाुंकने -४) व्याख्याने -६०
उददष्टे (Objective)
१ भारतीय सावहत्याचे स्िरूप आवण वसद्धाुंत समजािून देणे
२ सावहत्य भार्ेचे स्िरूप ि कायष समजािून घेणे
३ सावहत्याची वनर्ममती प्रदक्रया ि प्रयोजन समजािून घेणे
घटक -१ भारतीय सावहत्यशास्त्र: सुंकल्पना ि वसद्धाुंत -(१)
१ अलुंकारविचार,िक्रोिीविचार
२ ररतीवसद्धाुंत, ध्िवनवसद्धाुंत
३ औवचत्य विचार
घटक-२ भारतीय सावहत्यशास्त्र : सावहत्याचा आस्िाद.
१ भरताचा रसवसद्धाुंत
रसवसद्धाुंताचे भाष्ट्यकार : १. भट्टलोल्लट
२. श्रीशुंक क
३. भट्टनायक
४. अवभनिग प्त
घटक-३ भारतीय सावहत्यशास्त्र : सावहत्य भार्ेचे स्िरूप ि कायष
१ शब्दशिी : अवभधा, लक्षणा ि व्युंजना.
२ िृत्त, छुंद,म िछुंद.
घटक – ४ भारतीय सावहत्यशास्त्र : वनर्ममती प्रदकया ि प्रयोजन विचार
१ सावहत्य वनर्ममती मागील कारणे: प्रवतभा, व्य त्पत्ती ि अभ्यास.
२ सावहत्याची प्रयोजने : भरत ते अवभनिग प्त
सत्रान्त परीक्षा – ग ण १००
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ४. घटक ४ िर आधाररत प्रश्न (पयाषयासह ) ग ण २०
प्रश्न ५. सिष घटकाुंिर आधाररत दोन टीपा (पयाषयासह ) ग ण २०
Page 13
साध्ये (Outcome)
१ भारतीय सावहत्य विचाराचा पररचय होईल
२ भारतीय सावहत्य आस्िाडची प्रदक्रया समजेल
३ भारतीय सावहत्याची वनर्ममती प्रदक्रया ि प्रयोजनाचा पररचय होईल.
सुंदभष ग्रुंथ -
१ कुंगले, र.प.,(सुंपा.) काव्यशास्त्र, मौज प्रकाशन, म ुंबई १९७४
२ कुंगले, र.प.,(सुंपा.) रस -भाि-विचार, महाराष्ट्र राज्य सावहत्य सुंस्कृती मुंडळ
म ुंबई, १९७३
४ क लकणी िा.ल.,सावहत्य स्िरूप आवण समीक्षा, पॉप्य लर, म ुंबई १९७५
५ गाडगीळ. स.रा., काव्यशास्त्रप्रदीप, ्हीनस, प णे (सहािी आिृत्ती ), २००३
६ देशपाुंडे, ग. त्र्युं., भारतीय सावहत्यशास्त्र, पॉप्य लर, म ुंबई (वत.आ.) १९८०
७ नेमाडे भालचुंद्र, सावहत्याची भार्ा, साकेत, औरुंगाबाद, १९८७
८ पाटणकर, रा. भा., सौंदयषमीमाुंसा, मौज, म ुंबई (वत.आ.) २००४
९ पाटणकर, िसुंत, सावहत्यशास्त्र : स्िरूप आवण समस्या पद्म गुंधा, प णे, २००६.
१० पाटील, गुंगाधर, समीक्षेची निी रूपे, मॅजेस्टीक, म ुंबई १९८१
११ मालशे, वमललद, आध वनक, भार्ा विज्ञान : वसद्धाुंत आवण उपयोजन. लोक िाङ्
मयगृह,
म ुंबई. १९९५
१२ रसाळ, स धीर, कविता आवण प्रवतमा, मौज, म ुंबई १९८२
१३ गणोरकर, प्रभा, डहाके िसुंत आबा जी ि इतर, (सुंपा.) िाङ् मयीन सुंज्ञा
सुंकल्पना कोश,
ग.रा. भटकळ फाऊुंडेशन, म ुंबई, २००१
१४ राजाध्यक्ष, विजया ि इतर, (सुंपा.) मराठी िाङ् मयकोश, खुंड ४, (समीक्षा
सुंज्ञा), महाराष्ट्र
राज्य सावहत्य सुंस्कृती मुंडळ, म ुंबई, २००२
१५ सावहत्यशास्त्र उदभि आवण विकास : पाुंड रुंग िामन काणे
१६ प्राचीन काव्यशास्त्र : र.रा. कुंगले
१७ प्राचीन काव्यशास्त्र : डॉ. स.रा. गाडगीळ
१८ सावहत्य स्िरूप आवण समीक्षा : िा.ल क लकणी
१९ भारतीय सावहत्यविचार : प्रा. ब.ल . सोनार
२० भारतीय सावहत्यविचार : ग.त्र्य. देशपाुंडे
२१ अवभनि काव्यप्रकाश : रा.श्री. जोग
Page 14
Page 15
सत्र -६ िे (श्रेयाुंकने -४) व्याख्याने -६०
पाश्चात्य सावहत्य विचार
उददष्टे (Objective)
१ पाश्चात्य सावहत्याचे स्िरूप समजािून घेणे
२ पाश्चात्य सावहत्य विचारात सावहत्याच्या भार्ेचे स्िरूप समजािून घेणे
३ सावहत्याची वनर्ममती प्रदक्रया ि प्रयोजन समजािून घेणे
४ सावहत्याच्या आस्िादाचे वसद्धाुंत समजािून घेणे
घटक – १ पाश्चात्य सावहत्य विचार : सावहत्याचे स्िरूप
१ अन कृती वसद्धाुंत : प्लेटो ि अॅररस्टॉटल
२ पाश्चात्याुंनी केलेल्या काव्यव्याख्या : िडषस्िथष, कोलरीज. कोटषहॉप, एडगर अलन
पो, अनोल्ड.
घटक -२ पाश्चात्य सावहत्य विचार : सावहत्याची भार्ा
१. रूपक, प्रवतक ि प्रवतमा
२. अनेकाथषता, वनयामोल्लुंघन, अपररचीतीकरण.
घटक -३ पाश्चात्य सावहत्य विचार : सावहत्याची वनर्ममती प्रदक्रया ि प्रयोजन विचार
१ कोलररजचा कल्पनाशिीचा ि चमत्कृतीशिीचा वसद्धाुंत.
२ आत्मविष्ट्कार, जीिनभाष्ट्य, सामावजक बाुंवधलकी (माक्सषिादी विचारासह) ही
प्रयोजने.
घटक-४ पाश्चात्य सावहत्य विचार : सावहत्याचा आस्िाद
१ अॅररस्टॉटलच्या कॅथार्मससचा वसद्धाुंत.
२ ररचर्डसषचा प्रेरणा सुंत लनाचा वसद्धाुंत.
सत्रान्त परीक्षा – ग ण १००
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ४. घटक ४ िर आधाररत प्रश्न (पयाषयासह ) ग ण २०
प्रश्न ५. सिष घटकाुंिर आधाररत दोन टीपा (पयाषयासह ) ग ण २०
साध्ये (Outcome)
१ पाश्चात्य सावहत्य विचाराुंचा पररचय होईल
२ पाश्चात्य सावहत्याच्या वनर्ममती प्रदक्रया ि प्रयोजन विचाराचा पररचय होईल
Page 16
३ पाश्चात्य सावहत्याच्या आस्िाद घेण्याच्या पद्धती समजतील
सुंदभष ग्रुंथ-
१ करुंदीकर, गो.वि., (भार्ाुंतर) अॅररस्टॉटलचे काव्यशास्त्र, मौज, म ुंबई १९७८
२ नेमाडे भालचुंद्र, सावहत्याची भार्ा, साकेत, औरुंगाबाद, १९८७
३ पाटणकर, िसुंत, सावहत्यशास्त्र : स्िरूप आवण समस्या पद्मगुंधा, प णे, २००६.
४ पाटील, गुंगाधर, समीक्षेची निी रूपे, मॅजे स्टीक, म ुंबई १९८१
५ मालशे, वमललद, आध वनक, भार्ा विज्ञान : वसद्धाुंत आवण उपयोजन. लोक िाङ्
मयगृह,
म ुंबई. १९९५
६ गणोरकर, प्रभा, डहाके िसुंत आबाजी ि इतर, (सुंपा.) िाङ् मयीन सुंज्ञा
सुंकल्पना कोश,
ग.रा. भटकळ फाऊुंडेशन, म ुंबई, २००१
७ राजाध्यक्ष, विजया ि इतर, (सुंपा.) मराठी िाङ् मयकोश, खुंड ४, (समीक्षा
सुंज्ञा), महाराष्ट्र
राज्य सावहत्य सुंस्कृती मुंडळ, म ुंबई, २००२
८) पाश्चात्य सावहत्यविचार : भालचुंद्र खाुंडेकर, लीला गोविलकर
९) पाश्चात्य सावहत्यविचार : प्रा. ब.ल . सोनार
Page 17
अभ्यासपवत्रका ६.
सावहत्य आवण समा ज भाग १
सत्र -५ िे तावसका ४५ श्रेयाुंकने ३
उददष्टे (Objective)
१) सावहत्य आवण समाज याुंचा अनोन्य सुंबध तपासणे
२) महानगरीय सावहत्याच्या जाणीि समजािून घेणे
३) ग्रामीण सावहत्याच्या जाणीि समजािून घेणे
४) वनिडक कलाकृतीच्या आधारे िाड्मयीन प्रिृत्तीचा शोध घेणे
घटक १ सावहत्य - समाज अन्योन्य सुंबुंध (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
अ) सावहत्य , समाजसुंस्कृती या सुंकल्पना ि त्याुंच्या परस्परसुंबुंधाचे स्िरुप
ब) सावहत्य - समाज सुंबुंध - तेन, माक्सष याुंचे वसद्धाुंत , मानितािाद, माक्सषिाद,
स्त्रीिाद, आुंबेडकरिाद याुंचे स्िरूप विशेर्
घटक २ महानगरी जावणिेचे सावहत्य (तावसका १५ ) श्रेयाुंकन १
अ) महानगरी जावणिेचे सावहत्य सुंकल्पना ि मराठीतील परुंपरा
ब) क्रमश: : महेश केळूसकर मनोविकास प्रकाशन, प णे
घटक -३ ग्रामीण सावहत्य (तावसका १५ ) श्रेयाुंकने १
अ) ग्रामीण सावहत्य - सुंकल्पना ि मराठीतील परुंपरा
ब) धग असतेच आसपास : कल्पना द धाळ, लोक िाङ्मय गृह, म ुंबई
घटक ४ प्रकल्प अहिाल – सबुंवधत विर्यािर २० ग णाुंचे प्रकल्प लेखन
श्रेयाुंकन १
सत्रान्त परीक्षा ( ग ण ८०)
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ४. सिष घटकाुंिर आधाररत दोन टीपा (पयाषयासह ) ग ण २०
साध्ये (Outcome)
१) सावहत्य ि समाज याुंच्या अनोन्य सुंबुंधाचा पररचय होईल
Page 18
२) महानगरीय ि ग्रामीण जाणीिेच्या सावहत्याचा ि समाजाचा अनोन्य सुंबुंध
लक्षात येईल
३) वनिडक कलाकृतीच्या आधारे विविध िाड्मयीन प्रिाहाचा पररचय होईल
सुंदभष ग्रुंथ -
१ मराठी िाङ् मयाचा इवतहास – खुंड ५, भाग १ – सुंपादक – रा. श्री. जोग म.सा.
पररर्द,
प णे, १९७३.
२) कादुंबरीविर्यी – हररश्चुंद्र थोरात. पद्मगुंधा प्रकाशन, प णे, २००६.
३) टीकास्ियुंिर - भालचुंद्र नेमाडे , साकेत प्रकाशन , औरुंगाबाद , १९९०.
४) कादुंबरी - एक सावहत्यप्रकार - हररश्चुंद्र थोरात , शब्द पवब्लकेशन्स म ुंबई,
२०१०.
५) मराठी िाङ् मय कोश-खुंड ४, ( समीक्षा सुंज्ञा) , समन्ियक सुंपादक - डॉ. विजया
राजाध्यक्ष ,
महाराष्ट्र राज्य सावहत्य सुंस्कृती मुंडळ , म ुंबई, २००२ ,
६) िाङ् मयीन सुंज्ञा -सुंकल्पना कोश - सुंपादक , प्रभा गणोरकर , िसुंत आबाजी डहाके
ि इतर ,
पॉप्य लर प्रकाशन , म ुंबई, २००९.
७) ग्रामीण सावहत्यः स्िरूप आवण समस्या - आनुंद यादि , मेहता पवब्ललशग हाउस ,
१९७९.
८) ग्रामीणता -सावहत्य आवण िास्ति - आनुंद यादि , मेहता पवब्ललशग हाऊस ,
१९८९.
९) धार आवण काठ -नरहर क रुुंदकर, १९७१.
Page 19
सत्र सहािे अभ्यासपवत्रका -६
सावहत्य आवण समाज भाग २
(तावसका ६० ) श्रेयाुंकने ४
उददष्टे (Objective)
१ समाजातील सामावजक वस्थत्यातराचा आवण सावहत्याचा सुंबुंध जाणून घेणे
२ दवलत सावहत्याचे स्िरूप, िैवशष्ट्ये समजािून घेणे
३ स्त्रीिादी जाणीिेच्या सावहत्याची िैवशष्ट्ये समजािून घेणे
४ वनिडक कलाकृतीच्या आधारे िाड्मयीन प्रिाह समजािून घेणे
घटक -१ सामावजक वस्थत्युंत रे आवण मराठी सावहत्य (तावसका १५ ) श्रेयाुंकने
१
अ) महाराष्ट्रातील सामावजक वस्थत्युंतरे ि मराठी सावहत्य – मागोिा
ब) सावहत्य - समाज सुंबुंध - १) लवलत िाड्मयातील सामावजक जावणिेचे स्िरूप :
शरदचुंद्र म विबोध, सावहत्य विचार आवण समाजलचतन. २) दवलत जावणिेचे स्िरूप
- म.ना िानखेडे याुंच्या लेखाधारे
घटक –२ दवलत सावहत्य (तावसका १५ ) श्रेयाुंकने १
अ) दवलत सावहत्य : सुंकल्पना ि मराठीतील परुंपरा
ब) भाई त म्ही क ठे आहात ! : ऋवर्केश काुंबळे, वचन्मय प्रकाशन, औरुंगाबाद
घटक ३ स्त्रीिादी जावणिेचे सावहत्य (तावसका १५ ) श्रेयाुंकन १
अ) स्त्रीिादी सावहत्याची सुंकल्पना ि मराठीतील परुंपरा
ब) वनिडलेल्या स्त्रीिादी कथाुंचा अभ्यास
१) गौरी देशपाुंडे – पाऊस आला मोठा (आहे हे अस आहे)
२) सावनया – द ष्ट्काळ (अशी िेळ )
३) वप्रया तेंडूलकर – खेळ माुंवडयला (वतहार)
४) उर्ममला पिार – स टे वगऱ्हाण (हातचा एक )
५) मेघना पेठे – आहे क छ अब्र (आुंधळ्याच्या गायी)
६) नीरजा – मवहर्ास रमर्ददनी (ओल हरिलेली माती)
७) प्रज्ञा दया पिार – आईच्या नािान (वमळून साऱ्या जणी मावसक)
८) प्रवतमा जोशी – दरी (जहन्नम)
९) मनवस्िनी लता रिींद्र – माझ्या जन्माची गोष्ट (ब्लॉगच या आरशा पल्याड)
१०) िुंदना महाजन – वनिाषणाची स्िगते (िसा ददिाळी अुंक)
Page 20
घटक –४ प्रकल्प अहिाल – सबुंवधत विर्यािर २० ग णाुंचे प्रकल्प लेखन
सत्रान्त परीक्षा ( ग ण ८० + २०)
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ४. सिष घटकाुंिर आधाररत दोन टीपा (पयाषयासह ) ग ण २०
साध्ये (Outcome)
१ सामावजक वस्थत्युंतराचा मराठी सावहत्यािर प्रभाि पडतो, हे समजेल
२ दवलत सावहत्याची वनर्ममती प्रदक्रया समजेल
३ स्त्रीिादी जाणीि आवण िाड्मयीन प्रिृतीचे ज्ञान होईल
सुंदभष ग्रुंथ
१) दवलत सावहत्य - प्रिाह ि प्रवतदक्रया -गो. म. क ळकणी , प्रवतमा प्रकाशन , प णे,
१९८६
२) वनळी पहाट -रा. ग. जाधि , प्राज्ञपाठशाळा िाई.१९७८.
३) दवलत सावहत्य - एक लचतन - अज षन डाुंगळे (सुंपा.) , महाराष्ट्र राज्य सावहत्य
सुंस्कृती
आवण मुंडळ , म ुंबई, १९७८.
४) दवलत सावहत्य -िेदना आवण विद्रोह - भालचुंद्र फडके , श्रीविद्या प्रकाशन , प णे,
१९७७
(प्र.आ.) , १९८९(द . आ.)
५) दवलत सावहत्याची वस्थवतगती - केशि मेश्राम ि इतर (सुंपा.) मराठी विभाग ,
म ुंबई
विद्यापीठ आवण अन भि पवब्लकेशन्स , म ुंबई, १९९७
६) स्त्रीिादी समीक्षा - सैद्धावन्तक चौकट - डॉ. वमललद मालशे , श्रीिाणी - ऑक्टोबर ,
१९९३
७) स्त्रीिादी सावहत्य समीक्षा -स्िरूप आवण व्याप्ती - िसुंत आबाजी डहाके , श्रीिाणी -
ऑक्टोबर , १९९३.
८) स्त्रीिादी सावहत्य आवण समीक्षा विशेर्ाुंक - अन ष्ट भ , सप्टें. ऑक्टो १९९६.
९) स्त्रीिादी समीक्षा -स्िरूप आवण उपयोजन - ददलीपराज प्रकाशन , प णे, १९९३.
१०) आुंबेडकरिाद, डॉ. शेरे नीलकुंठ, स विद्या प्रकाशन, प णे २००९.
Page 21
११) डॉ. बाबासाहेब आुंबेडकराुंचे तत्त्िज्ञान: आशय ि विश्लेर्ण, गायकिाड दत्तात्रय
स्ियुंदीप
प्रकाशन, प णे २०१६.
१२) आुंबेडकर आवण माक्सष , कसबे रािसाहेब, स गािा प्रकाशन, प णे, १९८५.
१३) प्रज्ञासूयष, ललबाळे शरणक मार, (सुंपा.), प्रचार प्रकाशन, कोल्हापूर, १९९१.
१४) दवलत कविता आवण ब्लॅक पोएट्री ऋवर्केश काुंबळे गोदा प्रकाशन औरुंगाबाद
१५) डॉ. आुंबेडकर लचतन, केशि मेश्राम, लोकिाड्मयग्रह, म ुंबई.
१६) सत्तासुंघर्ष : सुंपा. स हास पळशीकर, स हास क लकणी, समकालीन प्रकाशन,
प णे.
Page 22
अभ्यासपवत्रका क्र. ७
भार्ाविज्ञान
सत्र - ५ िे श्रेयाुंकने -४ व्याख्याने -६०
उददष्टे (Objective)
१) भार्ेचे स्िरूप आवण वतचे कायष जाणून घेणे
२) भार्ाभ्यासाच्या विविध अुंगाुंचा पररचय करून घेणे
३) भार्ेच्या अभ्यासाच्या आध वनक ि शास्त्रीय पध्दतीचा पररचय करुन घेणे तसेच
पारुंपाररक ऐवतहावसक अभ्यासपध्दतीपेक्षा वतचे िेगळेपण समजून घेणे.
घटक-१ भार्ाशास्त्राच्या विविध शाखा – िणषनात्मक, ऐवतहावसक ि समाजशास्त्रीय.
घटक -२ स्िवनम विन्यास (स्ि न, स्िवनम, स्िनाुंतर , स्िवनमाुंचे प्रकार, स्िवनम
विश्लेर्णाची तत्त्िे – तुंत्रे.
घटक -३ रूवपमविन्यास – रूवपका, रुवपम, रुवपकाुंतर, रुवपमाुंचे प्रकार, रुवपम
प्रदकया.
घटक – ४ अथषविन्यास – भावर्क अथाषचे स्िरूप, शब्दाथाषचे प्रकार, अथष आवण त्याचे
परस्पर
सुंबुंध
सत्रान्त परीक्षा ( ग ण १००)
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ४. घटक ४ िर आधाररत प्रश्न (पयाषयासह ) ग ण २०
प्रश्न ५. सिष घटकाुंिर आधाररत दोन टीपा (पयाषयासह ) ग ण २०
साध्ये (Outcome)
१ भार्ेच्या विविध अुंगाुंचा पररचय होईल
२ भार्ेच्या अभ्यासाच्या आध वनक ि शास्त्रीय पद्धतीचा पररचय होईल
सुंदभष ग्रुंथ -
Page 23
१) काळे, कल्याण ि इतर (सुंपा. ), आध वनक भार्ाविज्ञान (सुंरचनािादी , सामान्य
आवण
सामावजक , प्रवतमा प्रकाशन , प णे, (द .आ.) २००३.
२) काळे कल्याण ि इतर (सुंपा. ), िणषनात्मक भार्ाविज्ञान स्िरूप आवण पद्धती ,
गोखले
एज्य केशन सोसायटी , नावशक , १९८२.
३) गजेंद्रगडकर , श्री. न., भार्ा आवण भार्ाशास्त्र , ्हीनस प्रकाशन. प णे, (द . आ.)
१९७९.
४) गोविलकर लीला , िणषनात्मक भार्ाविज्ञान , आरती प्रकाशन , डोंवबिली , १९९२.
५) घोंगडे , रमेश, सामावजक भार्ाविज्ञान ददलीपराज प्रकाशन प णे, २०१२.
६) प ुंडे, द. दद., स लभ भार्ाविज्ञान , स्नेहिधषन प्रकाशन , प णे,२००५
७) मालशे , स. गुं. ि इतर(सुंपा. ), भार्ाविज्ञानः ऐवतहावसक ि िणषनात्मक, पद्मगुंधा
प्रकाशन,
प णे, २००५ (वत. आ.)
८) मालशे, स.गुं. ि इतर (सुंपा.),भार्ाविज्ञान पररचय, पद्मगुंधा प्रकाशन, प णे,
२००५ (द .आ)
९) गायकिाड सुंपत, दवलत आत्मकथन : भावर्क समाज, भार्ा आवण भार्ा
व्यिहार, प्रज्ञा
प्रबोध प्रकाशन, साुंगली २०१२ .
१०) मराठी भार्ेचा भार्ािैज्ञावनक अभ्यास : मठकर अलका, शब्दालय प्रकाशन
२०१५
Page 24
सत्र – ६ िे श्रेयाुंकने -४ व्याख्याने -६०
मराठी व्याकरण
उददष्टे (Objective)
१ . मराठी व्याकरणाचा इवतहास ि विविध व्याकरण कत्याांचा पररचय करुन घेणे.
२. शब्दाचे िगीकरण समजािून घेणे
३. विकारण विचार समजािून घेणे
४. शब्द घटना समजािून घेणे
घटक -१ शब्दाुंचे िगीकरण – पारुंपररक ि आध वनक
घटक –२ विकरण - ललग, िचन, विभिी, आख्यात.
घटक-३ शब्दवसद्धी
घटक-४ प्रयोग विचार
सत्रान्त परीक्षा ( ग ण १००)
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ४. घटक ४ िर आधाररत प्रश्न (पयाषयासह ) ग ण २०
प्रश्न ५. सिष घटकाुंिर आधाररत दोन टीपा (पयाषयासह ) ग ण २०
साध्ये (Outcome)
१ मराठी व्याकरण व्यिस्थेचा सूक्ष्म पररचय होईल
२ मराठी व्याकरण व्यिस्थेतील समस्या लक्षात येतील
सुंदभष ग्रुंथ -
१) मराठी व्याकरण िाद आवण प्रिाद, कृष्ट्ण श्री अज षनिाडकर
२) मराठी व्याकरण काही समस्या : प्र. ना. दीवक्षत
३) मराठी व्याकरणाचा इवतहास कृष्ट्ण श्री अज षनिाडकर
४) मराठी व्याकरण : मो. रा. िाळुंबे
५) मराठी व्याकरणवििेक : मा. ना. आचायष
६) मराठी व्याकरणाचा प नर्मिचार :अरलिद मुंगरुळकर
७) मराठीचे व्याकरण : लीला गोविलकर
Page 25
८) शास्त्रीय मराठी व्याकरण : मोरो केशि दामले
अभ्यासपवत्रका क्र. ८
आध वनक मराठी सावहत्य,
सत्र - ५ िे तावसका ६० श्रेयाुंकने – ४
उददष्टे (Objective)
१ आध वनक मराठी सावहत्याची सुंकल्पना समजािून घेणे
२ आध वनक मराठी सावहत्याचा आढािा घेणे
३ विविध कलाकृतीच्या आधारे आध वनक िाड्मयाची िैवशष्ट्ये अभ्यासणे
घटक १ आध वनक, आध वनकता आवण आध वनकतािाद : सुंकल्पना विचार (तावसका
१५) श्रेयाुंकन १
घटक २ अ - आध वनक मराठी कथा - ऐवतहावसक आढािा (तावसका १५) श्रेयाुंकन
१
आ आध वनक मराठी कादुंबरी – ऐवतहावसक आढािा
घटक ३ आध वनकतािादी मराठी कथा (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
१ म क्काम पोस्ट सास्कृवतक फट, सतीश ताुंबे, रोहन प्रकाशन (कथाुंची आशयसूत्रे ि
कथाुंचे रूपबुंध याुंसह)
घटक ४ आध वनक मराठी कादुंबरी (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
१ प रोगामी, राकेश िानखडे लोकिाड्मयग्रह प्रकाशन, म ुंबई (आशयसूत्र ि
कादुंबरीचा रूपबुंध याुंसह)
सत्रान्त परीक्षा ( ग ण १००)
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ४. घटक ४ िर आधाररत प्रश्न (पयाषयासह ) ग ण २०
प्रश्न ५. सिष घटकाुंिर आधाररत दोन टीपा (पयाषयासह ) ग ण २०
साध्ये (Outcome)
१ आध वनकता िादाचे िैवशष्ट्याची ओळख होईल
Page 26
२ िाड्मयीन प्रिृत्ती समजतील
Page 27
सुंदभष ग्रुंथ
१ मराठी कादुंबरी – तुंत्र ि विकास, प्रा. बापट, ्हीनस प्रकाशन, प णे १९७३
२ सावहत्य : अध्यापन आवण प्रकार, मौज प्रकाशन, पॉप्य लर प्रकाशन, भागित
श्री.प . म ुंबई १९८७
३ कादुंबरी, मराठी कादुंबरी, उर्ा हस्तक, सावहत्यसेिा प्रकाशन औरुंगाबाद,
१९९३.
४ काुंदबरी: एक सावहत्य प्रकार, हररशचुंद्र थोरात, शब्द पवब्लकेशन, म ुंबई २०१०.
५ १९८० नुंतरची मराठी कादुंबरी, अविनाश सप्रे, खेळ, ददिाळी, २००७
६ मराठी निकथा : रुंग आवण रूप, डॉ स भार् प लािले,वचन्मय प्रकाशन
,औरुंगाबाद, २०१२.
७ मराठीतील कथनरूपे ,िसुंत आबाजी डहाके,पाप लर प्रकाशन ,म ुंबई, २०१२ .
८ मालशे, वमललद, आध वनक, भार्ा विज्ञान : वसद्धाुंत आवण उपयोजन. लोक िाङ्
मयगृह,
म ुंबई. १९९५
९) आध वनक मराठी सावहत्य आवण सामावजकता : सुंपा. डॉ. मृणावलनी शहा, डॉ.
गौरी रटळक,
पद्मगुंधा प्रकाशन, प णे.
१०) निोदोत्तर मराठी कथा : रुंग आवण अुंतरुंग सुंपा. गजानन हेरोळे , गोदा
प्रकाशन, औरुंगाबाद.
Page 28
सत्र – ६िे अभ्यासपवत्रका ८
उत्तर आध वनक मराठी सावहत्य
(तावसका ६०) श्रेयाुंकन ४
उददष्टे (Objective)
१. विविध विचारधाराुंच्या िाङ्मयाची ओळख करुन घेऊन त्या विचारधाराुंना समजून
घेण्याचा प्रयत्न करणे.
२. उत्तर आध वनक सावहत्याचा पररचय करून घेणे
३) विविध कलाकृतीच्या आधारे उत्तर आध वनकता िादाची िैवशष्ट्ये अभ्यासणे
घटक १ अ) उत्तर आध वनकतािाद : सुंकल्पना विचार
आ) उत्तर आध वनक मराठी कविता – ऐवतहावसक आढािा (तावसका १५)
श्रेयाुंकन १
घटक २ उत्तर आध वनक मराठी कविता - (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
सलील िाघ, हेमुंत ददिटे, सवचन केतकर, मुंगेश नारायणराि काळे, सुंजीि
खाुंडेकर, श्रीधर वतळिे, िज्रेश सोळुंकी, मन्या जोशी, दा.गो. काळे, कविता
म रुमकर (वनिडलेल्या कविताुंचा सुंग्रह प्रवसद्ध होईल.)
घटक ३ उत्तर आध वनक मराठी नाटक - ऐवतहावसक आढािा (तावसका १५)
श्रेयाुंकन १
घटक ४ उत्तर आध वनक मराठी नाटक (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
१) वसधू स धाकर, रम आवण इतर – आश तोर् पोतदार ( िॉटरमाकष पवब्लकेशन ),
आशयसूत्र ि नाटकाचा आकृवतबुंध याुंसह
सत्रान्त परीक्षा ( ग ण १००)
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ४. घटक ४ िर आधाररत प्रश्न (पयाषयासह ) ग ण २०
प्रश्न ५. सिष घटकाुंिर आधाररत दोन टीपा (पयाषयासह ) ग ण २०
साध्ये (Outcome)
१ उत्तर आध वनकता िादाची िैवशष्ट्ये लक्षात येतील
Page 29
२ उत्तर आध वनकता िादाची स्िरूप िैवशष्ट्ये समजल्याने सावहत्याकडे पाहण्याचा निा
दृष्टीकोन प्राप्त होईल.
सुंदभष प स्तके
१ उत्तर आध वनकता : समकालीन सावहत्य, समाज ि सुंस्कृती, बी. रुंगराि,
क स माग्रज प्रकाशन नावशक
२ अवतररि मावसक, सुंपा. दा. गो. काळे – ददनकर मनिर, माचष २०१३.
३ नाटक आवण मी ,विजय तेंड लकर, वडम्पल प्रकाशन ,म ुंबई, ,१९९७.
४ नाटक एक लचतन – कानेटकर िसुंत
५ नाटकातली वचन्हुं – नाईक राजीि
६ महानगरी नाटकुं – नाईक राजीि
७ मराठी नाटक : नव्या ददशा आवण िळणे, भिाळकर, तारा
८ नाटक कालचुं आवण आजचुं : राजाप रे -तापास, प ष्ट्पलता
९ प्रायोवगक नाटक : भारतीय आवण जागवतक -(सुंपा) सूयषिुंशी नानासाहेब
Page 30
अभ्यासपवत्रका क्र. ९
भार्ाुंतर कौशल्य
सत्र – ५ िे श्रेयाुंकने –३ व्याख्याने – ४५
उददष्टे (Objective)
१ भार्ाुंतर अन िाद , रुपाुंतर या सुंकल्पनेचा पररचय करून घेणे.
२ भार्ाुंतराच्या विविध समस्याचा अभ्यास करणे
३ इुंग्रजी -मराठी -इुंग्रजी ि लहदी-मराठी -लहदी असे भार्ाुंतर करण्याचे कौशल्य प्राप्त करणे
घटक – १- भार्ाुंतर –सैद्धावन्तक विचार (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
अ)
१) भार्ाुंतर, अन िाद, रुपाुंतर, अिाषचीनीकरण या स्िरूपभेदाुंची चचाष.
२) लवलत सावहत्याचे भार्ाुंतर – साुंस्कृवतक भेदाुंचे सुंदभाांचे महत्त्ि.
आ)
१ ) लवलत सावहत्याचे भार्ाुंतर – भावर्क समस्या ि स्िरूप
२ ) लवलत सावहत्याचे भार्ाुंतर – शैली विर्यक समस्या
घटक – २ भार्ाुंतर – प्रत्यक्ष भार्ाुंतर अभ्यास (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
१) इुंग्रजी/लहदी उताऱ्याचे मराठीत भार्ाुंतर
२) मराठी उताऱ्याचे इुंग्रजीत/लहदीत भार्ाुंतर
घटक – ३ (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
अ) पाररभावर्क शब्द (प्रशासकीय)
ब) कोशाची सुंकल्पना, रचना, कोशाुंच्या नोंदी, अकारविल्हे आवण सूची
घटक ४ प्रकल्प अहिाल – सबुंवधत विर्यािर २० ग णाुंचे प्रकल्प लेखन श्रेयाुंकन १
सत्रान्त परीक्षा – (ग ण ८० + २० ग णाुंचा प्रकल्प = १००)
प्रश्न १. घटक १अ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक १ आ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ४. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
साध्ये (Outcome)
१ भार्ाुंतर विद्येबद्ल सूक्ष्म मावहती होईल
२ भार्ाुंतर कौशल्य प्राप्त होईल, त्याम ळे रोजगार सुंधी प्राप्त होईल.
Page 31
सुंदभष ग्रुंथ –
१ कऱ्हाडे सदा, भार्ाुंतर, लोकिाङ्मय गृह, म ुंबई १९९२
२ बापट िसुंत, तौलवनक सावहत्य अभ्यास, पॉप्यूलर प्रकाशन
३ फाटक म. वि आवण ठाकर रजनी, भार्ाुंतर : शास्त्र की कला, िरदा ब क्स, प णे
१९८७
४ डॉ. काळे कल्याण आवण डॉ. सोमण अुंजली, भार्ाुंतरमीमाुंसा प्रवतमा प्रकाशन, प णे
१९९७
५ भार्ाुंतर – शास्त्र की कला : म.वि. फाटक, रजनी ठकार, िरदा, प णे.
६ भार्ाुंतर आवण भार्ा : विलास सारुंग, मौज, म बई
७ अन िादमीमाुंसा – सुंपा. केशि त पे, साक्षात, औरुंगाबाद.
८ भार्ाुंतरविद्या : स्िरूप आवण समस्या, सुंपा. रमेश िरखेडे, य.च.म.म .वि.,
नावशक
९ भार्ा आवण भार्ाुंतर - य.च.म.म .वि., नावशक
१० सावहत्य - सेतू – (सावहत्याची भार्ाुंतर एक अभ्यास ), एल.एस
देशपाुंडे , वनमषल प्रकाशन , नाुंदेड , १९९९
Page 32
सत्र – ६ िे श्रेयाुंकने - ३ व्याख्याने -४५
व्यािसावयक मराठी
उददष्टे (Objective)
१) विद्यार्थयाांच्या लेखनक्षमतेचा ि सजषनशीलतेचा विकास करणे
२) म दद्रत दृक श्राव्य माध्यमाुंसाठी आिश्यक लेखन कौशल्य वशकिणे
३) माध्यमाुंमधील रोजगाराच्या सुंधीचा पररचय करून घेणे
४) व्यािसावयक लेखनासाठी मराठी भार्ेचे उपयोजन करणे
५) आध वनक समाजमाध्यमाुंचा विशेर् पररचय कायष ि उपय िता याबाबत जाणून
घेणे
६) ब्लॉग लेखनाचे स्िरूप लक्षात घेऊन ते लेखन तुंत्र अिगत करणे
७) ईमेल लेखनाचे स्िरूप लक्षात घेऊन ते लेखनतुंत्र अिगत करणे
घटक १ : िृतपत्र माध्यमासाठी लेखन (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
१:१ िृत्त लेखन
१:२ प स्तक परीक्षण लेखन
१:३ नाय ि वचत्रपट समीक्षा लेखन
घटक २ : आकाशिाणी माध्यमासाठी लेखन (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
२:१ श्र वतका लेखन
२:२ नभोनाय
२:३ जावहरात लेखन
घटक ३ : दूरवचत्रिाणी ि समाज माध्यमासाठी लेखन (तावसका १५) श्रेयाुंकन १
३:१ दूरवचत्रिाणीसाठी म लाखत लेखन
३:२ दूरवचत्रिाणी मावलकेसाठी सुंिाद लेखन
३:३ ईमेल लेखन , ब्लॉगलेखन , विदकपीवडयासाठी लेखन
घटक ४ प्रकल्प अहिाल – सबुंवधत विर्यािर २० ग णाुंचे प्रकल्प लेखन श्रेयाुंकन १
सत्रान्त परीक्षा – (ग ण ८० + २० ग णाुंचा प्रकल्प = १००)
प्रश्न १. घटक १ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न २. घटक २ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
प्रश्न ३. घटक ३ िर आधाररत प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
Page 33
प्रश्न ४. सिष घटकाुंिर दोन टीपा/लघ त्तरी प्रश्न ( पयाषयासह) ग ण २०
Page 34
साध्ये (Outcome)
१) विद्यार्थयाांच्या लेखन क्षमतेचा आवण सजषनशीलतेचा विकास होईल
२) विविध माध्यमाुंसाठी आिश्क लेखनाच्या प्रकाराुंचा पररचय होईल आवण
त्यासाठी आिश्क कौशल्ये आत्मसात होतील
३) लेखन कौशल्ये आत्मसात करून माध्यामामधील रोजगाराच्या सुंधी उपलब्ध
होतील
सुंदभष ग्रुंथ –
१ व्यािहाररक मराठी : सुंपा. स्नेहल तािरे
२ व्यािहाररक मराठी : ल.रा नवशराबादकर
३ व्यािहाररक मराठी : मोकाशी सयाजी, नेमाडे रुंजना
४ ओळख मावहती तुंत्रज्ञानाची : एम.एस.आय.टी. महाराष्ट्र राज्य
५ सुंगणक य ग : अच्य त गोडबोले
६ िृत्तविद्या : स.ह देशपाुंडे
७ नभोिाणी कायषक्रम तुंत्र आवण मुंत्र : प ष्ट्पा काणे
८ आध वनक मावह ती तुंत्रज्ञानाच्या विर्श्ात : दीपक वशकरपूर, उज्िल मराठे
९ िाळुंबे, मो. रा. स गम मराठी व्याकरण, वनतीन प्रकाशन प णे
१० जोशी चुंद्रहास, मराठी लेखन दशषन, मेहता पवब्लकेश हाऊस, प णे
११ मराठी भार्ा उगम आवण विकास, मेहता पवब्लकेश हाऊस, प णे
१२ केळकर अशोक, िैखरी, मॅवजवस्टक प्रकाशन प णे.
१३ नसीराबादकर, ल.रा., व्यािहाररक मराठी, फडके प्रकाशन, कोल्हापूर
१४ डॉ. शेकडे, स भार्, व्यािहाररक मराठी अध्यापनाच्या ददशा, ऋतू प्रकाशन,
अहमदनगर, २०१२.
१५ उपयोवजत मराठी : डॉ. सुंजय लाुंडगे, ददलीपराज प्रकाशन, प णे.
१६ अवनिायष मराठी : डॉ. लीला गोविलकर, के. सागर पवब्लकेशन, प णे.
१७ मराठी कोश ि सुंदभषसाधने याुंची समग्र सूची (इ.स १८०० -२००३) सुंपादक
डॉ. िसुंत विष्ट्णू क लकणी, राज्य मराठी विकास सुंस्था, २००७